Wrijving


Op deze pagina zullen we de volgende leerplandoelen behandelen:

De leerplandoelen staan geformuleerd in het leerplan en worden vertaald in lesdoelen. Deze lesdoelen worden op hun beurt verwerkt in de leerinhouden.

LPD 1.1 Relevante technische informatie opzoeken omtrent de opdracht, de gepaste terminologie en de kenmerken van de gebruikte materialen.

LD 

LD

LPD 1.6 Een 3-dimensionele tekening lezen en de samenhang inzien in functie van de herstelling en/of de aanpassingswerken.

LD

LD

LPD 1.22 De passende materialen en producten kiezen.

LD

LD

LPD 3.7 De meetwaarden vergelijken met de opgegeven technische informatie.

LD

LD

LPD 4.2 De samenhang van de onderdelen in een machine duiden.

LD

LD

LPD 4.18 Diverse lagertypes met elkaar vergelijken op basis van toerental, krachten, opsluiting, toepassing.

LD

LD


Wat is wrijving?


Wrijving is in de natuurkunde het verschijnsel waarbij weerstand ontstaat wanneer twee oppervlakken langs elkaar schuiven, terwijl ze tegen elkaar aan gedrukt worden.

Wrijving kan leiden tot vormverandering en warmteproductie. 


Gevolgen van wrijving


Polijsten en slijtage

Wrijving kan een vormverandering tot gevolg hebben. Als dit gewenst is, wordt het polijsten genoemd. Als het ongewenst is, is er sprake van slijtage waardoor de afmetingen van het voorwerp niet langer zouden kunnen voldoen aan de tolerantie.


Warmte

De energie die verbruikt wordt om wrijving te overwinnen produceert warmte. De bewegingsenergie wordt omgezet in vervorming en warmte waardoor de eigenschappen van het materiaal veranderen en daarmee ook de wrijvingscoëfficiënt zelf. Als gevolg van wrijving kunnen vaste stoffen gaan smelten. Dit vindt een toepassing in het wrijvingslassen.


Wrijving beperken

Smering

Een veelgebruikte methode om wrijving te beperken is het toepassen van een smeermiddel tussen de beide oppervlakken. De wetenschap van wrijving en smering

heet tribologie.


Gebruik van lagers

Door het gebruik van lagers, wordt de kinetsche energie vervangen door rolweerstand. Hiermee worden de effecten van slijtage en warmte tot een minimum herleid.

Even herhalen...

Wat is wrijving?

Dit ontstaat wanneer twee oppervlakken langs elkaar schuiven, terwijl een kracht op werkt.

Wat zijn de gevolgen van wrijving?

- warmte

- vervorming

- materiaalverlies

- verkleuring

Wat zijn gewenste gevolgen van wrijving?

- polijsten

- wrijvingslassen

Wat zijn ongewenste gevolgen van wrijving?

- vervorming

- slijtage 

- verkleuring

- hoge rolweerstand

Hoe kunnen we wrijving beperken?

- smeren

- gebruik van lagers (rolweerstand verminderen)


Tips leerkachten:

laat de leerlingn wrijving ondervinden door:

  1. sleeptest, met of zonder lagers. Een groot gewicht laten trekken zonder lagering en dan met lagering (wrijvingweerstand)
  2. ontwikkeling van warmte, zeer snel in hun handen wrijven gedurende 30 sec. Herhaal de test met handcrème